Przeczytasz w 6 min
21 maj 2025
Największe domy mody i najwięksi projektanci – kogo obserwować? Legendy i debiutanci
tekst:
Karolina J.
Przeczytasz w 6 min
Kto oglądał kultowy film „Diabeł ubiera się u Prady”, ten wie, że moda otacza nas każdego dnia, czy tego chcemy, czy nie. Ale kto ją właściwie kreuje? Tego dowiemy się dzisiaj, zanurzając się skromnie w świecie haute couture. Czy rzeczywiście jest taki tajemniczy? I co to właściwie znaczy „wysokie krawiectwo”? Sprawdź, czy znasz największe domy mody i potrafisz je rozróżnić.
Z tego artykułu dowiesz się:
1. czym jest wysokie krawiectwo,
2. jak działa francuska organizacja FHCM,
3. jakie są największe domy mody na świecie,
4. jacy są kultowi projektanci i dyrektorzy kreatywni.
Najważniejsze domy mody – kto rządzi w świecie haute couture?
Aby w pełni zrozumieć znaczenie działalności ikonicznych twórców i ich marek, powinniśmy zacząć od początku. Wyjaśnimy więc kilka wątków. Z pewnością „wysoka moda” kojarzy Ci się z luksusem, kunsztownymi projektami, artyzmem i ekstrawagancją. Choć o świecie haute couture mówi się dużo i właściwie ciągle, to nadal może wydawać się dosyć enigmatyczny i niezrozumiały dla każdego, kto nie jest dobrze obyty ze tą wyjątkowo głośną, dochodową branżą. I nic w tym dziwnego!
@answear Today we had the opportunity to see the @HERSKIND again impressed with its perfect combination of minimalism and modern elegance. Which look impressed you the most? #cphfw #fashionshow #copenhagenfashionweek #fashionweek #aw25 #herskind @cphfw ♬ dźwięk oryginalny – answear
W odróżnieniu od prêt-à-porter (znanym szerzej jako ready-to-wear) kolekcje typu haute couture nie są tak łatwo dostępne. Nie tworzy się ich seryjnie, więc nie trafiają do butików niedługo po pokazie rozpoczynającym dany sezon. Warto tutaj zwrócić uwagę na inną nazwę tej specyficznej kategorii mody, czyli „wysokie krawiectwo”. Każdemu projektowi, dopracowanemu pod każdym względem, powstającemu miesiącami z rąk doświadczonych specjalistów, można śmiało nadać miano swoistego dzieła sztuki. Kolekcje haute couture składają się zatem z jedynych w swoim rodzaju eksponatów.
Co więcej, przedstawicieli wysokiej mody obowiązują pewne zasady. Do dość wąskiego grona nie może przystąpić każdy. Pieczę nad wszystkim sprawuje organizacja – jej pierwsza izba została powołana jeszcze w 1911 roku. Można więc powiedzieć, że w świecie wysokiego krawiectwa oficjalnie rządzi The Fédération de la Haute Couture et de la Mode (FHCM). Aby zostać członkiem federacji, dom mody powinien najpierw otrzymać zgodę francuskiego Ministerstwa Przemysłu. Dopiero wtedy może określać się haute couture, ponieważ jest to pojęcie zastrzeżone prawnie. Kto należy do takich „wybrańców”?
Świat Haute Couture od podszewki – jakie zasady obowiązują członków federacji?
Misją federacji jest gromadzenie wyłącznie najwybitniejszych. Z tego powodu wszyscy – aktualni, jak i przyszli – członkowie wyjątkowej organizacji muszą dostosować się do konkretnych reguł. Jeden z głównych wymogów stanowi kreatywność na najwyższym poziomie. To kryterium gwarantuje utrzymanie pewnych standardów i jakości, którymi kieruje się organizacja.
Oczekiwane jest również, że dom mody zaprezentuje 2 kolekcje w ciągu roku, czyli podczas sezonowych fashion weeków. Na wybiegu musi pojawić się co najmniej 35 oryginalnych projektów. Co ciekawe, liczbę modeli zmniejszono w 2001 roku z 50 sztuk. Pokazy powinny odbyć się w Paryżu, ale niektóre luksusowe marki biorą udział w mediolańskim tygodniu mody.
Choć prowadzenie pracowni (tzw. atelier) we francuskiej stolicy mody to kolejna zasada obowiązująca członków federacji, nie wszyscy jej przestrzegają – oczywiście za zgodą zarządu izby. Warto tutaj zaznaczyć, że do organizacji przynależą nie tylko miejscowe marki zakorzenione w paryskiej kulturze, ale też zagraniczne brandy, które zostały docenione przez FHCM.
Największe domy mody – kto należy do FHCM?
W gronie uznanym przez The Fédération de la Haute Couture et de la Mode znajduje się szereg kultowych marek o wieloletniej tradycji, a także kilka nowszych brandów, które wciąż budują swoją rozpoznawalność. Z pełną listą oryginalnych członków wraz z gościnnymi domami mody możesz zapoznać się na oficjalnej stronie internetowej organizacji. My skupimy się na tych najpopularniejszych, cieszących się uznaniem nie tylko w samej branży, ale też na całym świecie.
Federacja doceniła unikalność projektów takich marek jak: Balmain, Chloé, Chanel, Christian Dior, Fendi, Givenchy, Jean Paul Gaultier, Louis Vuitton, McQueen, Mugler, Saint Laurent, Schiaparelli, Valentino, Versace oraz Vivienne Westwood. Do czołowych domów mody należą również: Acne Studios, Balenciaga, Celine, Giorgio Armani Privé, Hermès, Isabel Marant, Jacquemus, Kenzo, Lacoste, Maison Margiela, Miu Miu, Off-White, Rabanne, Rick Owens, Schiaparelli i nie tylko.
Warto dodatkowo zaznaczyć, że FHCM odpowiada za organizację paryskiego tygodnia mody. Jednak na tym nie ogranicza się działalność federacji. Jej misją jest wspieranie także „pomniejszych” haute couture. Nie ma zatem nic dziwnego w tym, że na liście członków znajdują się młodsze, dobrze prosperujące marki, choćby francuski Atlein założony w 2016 roku przez młodego projektanta Antonina Trona.
Największe światowe domy mody – które marki wyznaczają trendy?
Świat mody nie ogranicza się luksusowych brandów wspomnianych wyżej. Trendy wyznaczają przede wszystkim wybitni dyrektorzy kreatywni wraz ze swoimi zespołami, którzy stoją na czele prawdziwych gigantów. Ich projekty prezentowane są podczas cyklicznie powracających sezonów FW – nie tylko tych odbywających się w Paryżu. W końcu do światowych stolic mody należą też Londyn, Nowy Jork oraz Mediolan. To tam można podziwiać kolekcje kultowych marek typu Gucci, Prada, Emporio Armani, Jimmy Choo, Moschino czy Dolce&Gabbana.
Najwięksi projektanci mody na świecie – legendy i wschodzące gwiazdy branży
Branża mody nigdy się nie zatrzymuje. I choć wydaje się, że wszystko już zostało odkryte, projektanci największych marek udowadniają, że wcale tak nie jest. Niektórzy chętnie inspirują się dorobkiem legend i własnymi archiwami, inni stawiają przede wszystkim na innowacyjność. W każdym razie kolekcje największych domów mody wciąż zaskakują. Jeśli chodzi o nowe nazwiska zdobywające na popularności, warto wspomnieć choćby o Christopher Esber, Giuseppe di Morabito czy Colleen Allen.
Jednak to wszystko nie byłoby możliwe bez przełomowych momentów w historii branży. Prawdziwą rewolucjonistką była oczywiście Coco Chanel. Jej kultowa sukienka, czyli mała czarna, do dziś jest symbolem ponadczasowości. Christian Dior również zmienił sposób, w jaki postrzegano kobiecą modę, nadając jej luksusowego charakteru. Jego śladem poszedł Yves Saint Laurent, lansując choćby garnitur dla pań. Jego odważna wizja zatarła granice między damskim a męskim stylem.
Wśród kluczowych kreatorów mody należy wymienić Gianniego Versace i jego kontrowersyjne projekty, a także przedstawiciela awangardy, czyli Alexandra McQueena. Nie możemy zapomnieć o Vivienne Westwood, której punkowe dziedzictwo nadal ma się dobrze. Na kartach historii swoje piętno odcisnęli też obalający stereotypy Jean Paul Gaultier, Martin Margiela (o jego dosyć niekonwencjonalnych butach nadal jest głośno) czy Thierry Mugler, którego wieczorowe sukienki noszą na czerwonych dywanach największe gwiazdy.
Największe domy mody – jakie zmiany i nowe nazwiska warto śledzić?
Rozmawiając o świecie mody, nie należy zapominać, że równie ważnym czynnikiem co ekspresja i artyzm projektów jest biznes. Czasami okazuje się, że wizja konkretnego dyrektora kreatywnego nie wpisuje się w estetykę marki pokochanej przez szerokie grono klientów. Wówczas brand traci nie tylko na spójności wizerunku, ale też w sferze finansowej. Innym razem przeszkodą jest „wypalenie” głównego projektanta lub chęć pracy na swoje własne nazwisko.
Jednak bez względu na powód największe domy mody nie mogą pozwolić sobie na nawet chwilowy zastój. To właśnie dlatego często dochodzi do zmiany warty. Na czele marki staje wówczas nowy dyrektor kreatywny – mniej lub bardziej doświadczony. Zdarzały się przypadki przejęcia kultowych brandów przez nazwiska, które dla niektórych mogłyby uchodzić za debiutanckie. Dobrym przykładem jest tutaj Olivier Rousteing – jako 25-latek przejął rolę głównego projektanta dowodzącego prestiżowym Balmain.
@answear 🖤The @Won Hundred show at @cphfw took place lady night🥵 We are obsessed🖤 #wonhundred #cphfw #fashionshow #copenhagenfashionweek #fashionweek #aw25 ♬ dźwięk oryginalny – answear
Do kluczowej zmiany doszło niedawno w domu mody Givenchy, gdzie dyrektor kreatywną została Sarah Burton. Po wielu latach pracy u Alexandra McQueena zdecydowała się pielęgnować swoją śmiałą wizję w pracowni innego przedstawiciela haute couture.
Pierwszą kolekcję zaprezentuje na tegorocznym fashion weeku w Paryżu – 7 marca. W trakcie tego samego tygodnia mody debiutancką kolekcję przedstawił światu nowy dyrektor kreatywny Toma Forda, czyli Haider Ackermann. Na tym nie kończy się lista zmian, których doczekała się branża. Obiecująco zapowiada się też współpraca Chanel z doświadczonym projektantem – Matthieu Blazy.
Największe domy mody i pracujący w nich twórcy stale zachwycają kolejnymi projektami. Kultowe marki inspirują, a cała branża rozwija się dzięki nowatorstwu legend i debiutantów.
